De coronacrisis geeft ons de urgentie om na te denken over een nieuw waardenstelsel voor een nieuw tijdperk in de Amsterdamse politiek. Ik pleit ervoor om straks niet de klassieke keuze te maken tussen een stadsbestuur dat alles regelt versus de vrije markt die alles oplost, maar ook niet al polderend tot compromissen te komen. Nee, liever versneld, op progressieve wijze werken aan een nieuw dynamisch normaal, een nieuw waardenstelsel waarin overheid, ondernemingen en mensen elkaar vertrouwen en samenwerken. Een radicale keuze voor onderling vertrouwen als het nieuwe normaal.
Te lang hebben we ons laten leiden door strakke regels, structuren en systemen. Die systemen waren ontwikkeld om ons te helpen, maar inmiddels keren die systemen zich tegen ons en staat de mens niet meer centraal. Kijk maar naar de zorg, het onderwijs en onze economie.
Ons vermogen om een nieuw normaal te creëren begint met nieuwe waarden, een samenleving waarin overheid, ondernemingen en mensen elkaar vertrouwen, samenwerken en de mens centraal stellen. Laat ik drie voorbeelden noemen:
Nog geen vier maanden geleden stond de Dam vol met onderwijzend personeel in een conflict met de overheid over betaling en onderwijssystemen. Twee weken na het uitbreken van de corona-crisis hadden nagenoeg alle betrokkenen in het onderwijs een online-leeromgeving gecreëerd. Verreweg van ideaal, maar wel met leerling en student centraal. Geen focus op nieuwe regels en procedures die gebaseerd zijn op wantrouwen, maar overheid, bedrijfsleven en leraren die op elkaar vertrouwen en samenwerken aan de onderwijs-carrière van scholieren en studenten. Een Amsterdamse onderwijzer ontwikkelde zelf een online lesprogramma en de wethouder verschafte 3.000 laptops aan leerlingen om online-leren voor iedereen ook mogelijk te maken. Verre van ideaal. Wel snel geanticipeerd, weinig bureaucratie, vertrouwen op elkaar en de leerling centraal.
Een tweede voorbeeld. De politiek worstelt al jaren met het immigratievraagstuk. De opvang van asielzoekers veroorzaakte ook recent in de Amsterdamse politiek een verhit debat. Tijdens de coronacrisis gingen Syrische artsen, gevlucht voor geweld, aan de slag om coronazorg te verlenen. Voor de noodzakelijke certificering hebben overheid en branchevereniging samen snel een oplossing gevonden. Samen, door te vertrouwen op elkaars deskundigheid.
Ten slotte toonde een slagvaardig college haar vertrouwen door Amsterdamse ondernemers en instellingen tijdelijk grotere terrassen in de stad toe te staan. Met slechts enkele kaders in plaats van nieuwe vergunningen konden ondernemers en instellingen aan de slag, kregen zij weer een beetje lucht en kan Amsterdam weer even ontspannen op een terras. Goed dat het stadsbestuur ondernemers opriep samen met bewoners te kijken naar de inrichting van het terras en samen te werken aan oplossingen. Het nieuwe paradigma: vertrouw op de samenwerking in plaats van meer regelgeving.
Zoals gezegd, we zullen op zoek moeten naar een nieuw waardenstelsel gebaseerd op vertrouwen en onszelf niet voor de klassieke keuze moeten stellen tussen een overheid die alles regelt versus de vrije markt die alles oplost. De overheid opereert te vaak vanuit wantrouwen en regels, denk bijvoorbeeld maar aan de ouders die beticht werden van fraude met kinderopvang-toeslag. En de markt lost niet alles op. Denk maar aan bedrijven die geen verantwoordelijkheid nemen voor de gevolgen van de crisis voor hun schijn-zzp’ers.
Het politieke debat leidt te vaak tot compromis-oplossingen. De vraag is of het compromis “een nieuw normaal” niet in de weg staat. “Het nieuwe normaal” stelt de mens centraal, waarbij we uitgaan van onderling vertrouwen en de eigen kracht van mensen: de onderwijzer die een (online-) lesprogramma ontwikkelt, de ondernemer die nieuwe markten aanboort en de overheid die hen bijstaat die het zelfstandig even niet lukt. Maar bovenal staat wat mij betreft het onderlinge vertrouwen als waarde centraal in het nieuwe normaal.
Erik Schmit, D66 lid Stadsdeelcommissie Amsterdam Zuid
No Comments Yet